Nota Ploumen schiet ernstig tekort, de wereld verdient beter
De Fair, Green & Global Alliance (FGG) is een alliantie van ActionAid, Clean Clothes Campaign, Both ENDS, Milieudefensie (Friends of the Earth Netherlands), SOMO en Transnational Institute). De FGG Alliance ziet ernstige tekortkomingen in de visie van minister Ploumen. Het rotsvaste geloof in de vrije markt, de nadrukkelijke financiële steun voor het bedrijfsleven zonder voldoende garanties voor duurzaamheid, en het wegnemen van regels voor internationale investeringen en handel, het zijn allemaal tekenen dat de nota van minister Ploumen tekort schiet als het gaat om bestrijden van armoede en oplossen van ernstige milieuproblemen. Door het onevenredig kappen in het budget wordt ontwikkelingssamenwerking bijna helemaal geprivatiseerd. De winsten zijn voor bedrijven en de risico’s voor de belastingbetaler. Postconflict-landen en fragiele staten worden in de richting van de vrije markt gedirigeerd.
Op 23 juli aanstaande vergadert de Wereldbank over haar ‘safeguards’: criteria waaraan een project moet voldoen om in aanmerking te komen voor een lening of een investering. De Wereldbank herziet in de komende maanden haar sociale en milieu-gerelateerde safeguards en volgens Both ENDS medewerker Pieter Jansen liggen daar kansen om de bank ertoe te bewegen ze aan te scherpen. Mens en natuur zullen daardoor in de gebieden waar de Wereldbank investeert beter worden beschermd. Maar als de Wereldbank besluit de safeguards juist te versoepelen zullen haar investeringen meer negatieve gevolgen hebben voor lokale bevolkingsgroepen en hun leefomgeving. Maatschappelijke organisaties hebben al vaker hun zorgen geuit, maar nu het bijna de 23ste is, doet Pieter nog één poging om het bestuur van de Wereldbank te wijzen op haar verantwoordelijkheid: namens Both ENDS verstuurde hij een brief met aanbevelingen aan Frank Heemskerk, de Nederlandse bewindvoerder van de Wereldbank. We stelden Pieter een aantal vragen.
‘De vervuiler betaalt’…. Een mooi streven, maar hoe zit het eigenlijk met de instanties die deze vervuilers financieel ondersteunen? Moeten banken, die vaak grote investeringen doen in vervuilende bedrijven en projecten, niet ook hun verantwoordelijkheid nemen en meebetalen? Ze profiteren tenslotte ook van de winst. Pieter Jansen van Both ENDS werkte in China mee aan een onderzoek naar het ‘Green Credit beleid’ van Chinese banken. Hij verleende medewerking aan een rapport hierover van de Chinese NGO ‘Green Watershed’, dat deze week is gepubliceerd.
Het is oktober: tijd voor de jaarvergadering van de Wereldbank in Washington DC. Hét moment voor de Bank om haar jaarcijfers en toekomstplannen te presenteren aan de buitenwereld. Voor NGOs een goed moment om te praten met de bewindvoerders en andere relevante medewerkers van de Bank over toekomstig beleid. Ook Pieter Jansen van Both ENDS is in Washington. Samen met drie afgevaardigden van lokale organisaties in het Zuiden: Yu Chen van Green Watershed uit China, Mayra Tenjo van ILSA uit Colombia en Ram Wangkheirakpam van NEPA uit India. Hun voornaamste doel is om het belang van sociale- en milieu voorschriften waaraan de investeringen van de Wereldbank moeten voldoen, de zogeheten ‘safeguards’, te onderstrepen en hoog op de agenda te zetten.
Vandaag, een paar dagen voor de internationale Klimaattop in Egypte, heeft het kabinet nieuw beleid gepubliceerd dat invulling moet geven aan een internationale afspraak om te stoppen met internationale publieke financiering voor fossiele energie projecten. Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International stellen dat Rutte zijn belofte niet nakomt om per eind dit jaar te stoppen met fossiele exportsteun, maar in plaats daarvan nog een jaar de deur open laat staan voor nieuwe fossiele projecten. Volgens de milieuorganisaties dreigen de omvangrijke uitzonderingen de klimaatdoelen op het spel te zetten.
Nederland en Europa investeren veel te veel in gaspijpleidingen en opslagfaciliteiten. Het aantal gaspijpleidingen is nu al genoeg om aan de vraag naar gas te voldoen. De planning en constructie van leidingen (gefinancierd met Europees geld) die gas uit Rusland, Centraal Azië en Noord Afrika naar Europa en Nederland moeten vervoeren, loopt uit de hand. De huidige capaciteit voor vervoer en opslag in zowel Nederland als Europa is voldoende om tot 2050 aan de Europese vraag te voldoen. Het ‘gasknooppunt’ dat in Rotterdam werd gebouwd voor vloeibaar gas is eigenlijk overbodig. Dit concludeert het rapport ‘De Prijs van Gas’ gemaakt in opdracht van Both ENDS.
Exportondersteuning – en vooral die aan fossiele projecten – staat recentelijk flink in de belangstelling. En dat is maar goed ook, want alleen al in Nederland hebben we het over fossiele exportsteun ter waarde van 1,5 miljard euro per jaar. Tijdens de klimaattop in Glasgow lanceerde het Verenigd Koninkrijk een verklaring waarin zij beloven voor het einde van 2022 te stoppen met het verlenen van exportsteun aan fossiele projecten. Na enige aarzeling sloot ook Nederland zich aan bij de verklaring – die inmiddels al door bijna veertig landen en financiële instellingen is getekend.